Yeni kuşağın eş seçimindeki tercihi eski kuşaklara göre bir hayli değişmiş durumda.
Bu durum, sosyal bilimcilerin ve evlilik uzmanlarının da dikkatini çektiği için eş seçimi tercihleri üzerine kamuoyu araştırmaları yapılmaktadır. Bu araştırmalarda en çok dikkati çeken bir tespit, gençlerin karşı cinste aradıkları 'yeniliğe açıklık' kriteri oldu.
Yeniliğe açıklık kriteri; erkeklere göre, genç kızların daha çok önem verdiği, hatta olmazsa olmaz taleplerinin başında geliyor. Bunun temel nedenlerinden biri, toplumumuzda medyanın ve dizilerin de etkisiyle kızların, erkeklere göre sosyal hayatın her alanındaki olumlu-olumsuz gelişime, değişime daha açık olmaları ve hayatlarına tatbik etmeleridir.
Bu halleriyle muhafazakâr kadınlar, adeta geçmişi bir an önce telafi etme sabırsızlığı içinde, olmaları gereken yerden de bir adım öne geçme yarışı içine girdiler. Nitekim bugün eğitim seviyesi en düşük hanımlar bile, feminist talepler konusunda birçok yükseköğrenim mezunu erkekten daha fazla bilgiye sahiptirler.
Bu grup kadında, ülke ve toplumun realitesi, kültür ve din gerçeğini nazara almaksızın içselleştirilen bir kadın özgürlüğü söz konusudur.
Bu anlayış; sınırları daha belirsiz bir dini duyarlılık, daha rahat bir hayat, sorumlulukları daha az bir evlilik modelini doğurmuştur. Bu modelde yaşanacak bir evlilik hayatı ise, ancak yeniliğe açık bir erkekle yürütülebilir.
Bir diğer ve önemli neden ise; erkeklerin ataerkil aile yapısına daha fazla bağlı olmalarıdır. Erkeğe aile içinde ve eşler arası ilişkide daha fazla üstünlük ve rahatlık sağladığı için bazen ataerkil anlayış, dini gerekçe ile desteklenmektedir. "Dinimize göre, kadın şunu… şunu yapmaya mecburdur, ben de senden haklı olarak bunlara uymanı istiyorum" gibi dayatmalar, ilişkileri çekilmez hale getirebilmektedir.
Burada erkek, kendisine düşen sorumluğun daha sınırlı olduğunun bilincindedir. Özellikle özgürlükleri konusunda eli daha güçlüdür.
Bekâr birisine göre oldukça ağır gözüken bu sorumluluklar ise, ancak anlayışlı, yeniliğe açık ve başta ev işleri ve çocuk bakımı gibi konularda hanımına tam destek verecek bir koca ile aşılabilir.
Her iki cinsin evliliğe bakışı ve eşten beklentileri çoğu zaman farklıdır. Kadın, daha özgür bir evlilik hayatı isterken, erkek daha sınırlayıcı bir yaklaşım sergileyebilir.
Bu durum, sosyal bilimcilerin ve evlilik uzmanlarının da dikkatini çektiği için eş seçimi tercihleri üzerine kamuoyu araştırmaları yapılmaktadır. Bu araştırmalarda en çok dikkati çeken bir tespit, gençlerin karşı cinste aradıkları 'yeniliğe açıklık' kriteri oldu.
Yeniliğe açıklık kriteri; erkeklere göre, genç kızların daha çok önem verdiği, hatta olmazsa olmaz taleplerinin başında geliyor. Bunun temel nedenlerinden biri, toplumumuzda medyanın ve dizilerin de etkisiyle kızların, erkeklere göre sosyal hayatın her alanındaki olumlu-olumsuz gelişime, değişime daha açık olmaları ve hayatlarına tatbik etmeleridir.
Bu halleriyle muhafazakâr kadınlar, adeta geçmişi bir an önce telafi etme sabırsızlığı içinde, olmaları gereken yerden de bir adım öne geçme yarışı içine girdiler. Nitekim bugün eğitim seviyesi en düşük hanımlar bile, feminist talepler konusunda birçok yükseköğrenim mezunu erkekten daha fazla bilgiye sahiptirler.
Bu grup kadında, ülke ve toplumun realitesi, kültür ve din gerçeğini nazara almaksızın içselleştirilen bir kadın özgürlüğü söz konusudur.
Din adına söz söyleyenlerin yaşama biçiminin, kapitalistlerin yaşama şeklinden bazen daha da ileride olması da kızların yenilikçi eş adayı tercihlerinde etkili olmuştur.
Bu anlayış; sınırları daha belirsiz bir dini duyarlılık, daha rahat bir hayat, sorumlulukları daha az bir evlilik modelini doğurmuştur. Bu modelde yaşanacak bir evlilik hayatı ise, ancak yeniliğe açık bir erkekle yürütülebilir.
Bir diğer ve önemli neden ise; erkeklerin ataerkil aile yapısına daha fazla bağlı olmalarıdır. Erkeğe aile içinde ve eşler arası ilişkide daha fazla üstünlük ve rahatlık sağladığı için bazen ataerkil anlayış, dini gerekçe ile desteklenmektedir. "Dinimize göre, kadın şunu… şunu yapmaya mecburdur, ben de senden haklı olarak bunlara uymanı istiyorum" gibi dayatmalar, ilişkileri çekilmez hale getirebilmektedir.
Burada erkek, kendisine düşen sorumluğun daha sınırlı olduğunun bilincindedir. Özellikle özgürlükleri konusunda eli daha güçlüdür.
Bu durum genç kızların evliliğe karar vermelerini zorlaştıran etmenlerin başında geliyor. Özellikle çalışan bayanların evlilik kararlarında daha da bir önem kazanmaktadır. Çünkü kadın, çalışacağı zaman evlilikle birlikte, onu zorlayacak olası sorumlulukların bilincindedir. Hem iş hayatının getirdiği yük, hem de ev işlerin sorumluluğu, çocuk doğurma, yetiştirme, her iki aile ile düzenli ilişki içinde olmak ve tüm bunların getirdiği yükümlülükler kadının gözünü korkutmaktadır.
Bekâr birisine göre oldukça ağır gözüken bu sorumluluklar ise, ancak anlayışlı, yeniliğe açık ve başta ev işleri ve çocuk bakımı gibi konularda hanımına tam destek verecek bir koca ile aşılabilir.
Bu kaygılar, çalışan veya çalışmayı düşünen bayanların evlilikle ilgili endişelerini artırdığından evlilikler eş seçimi sürecinde kalmakta, ertelenmekte ya da yalnız yaşamaya karar verme söz konusu olabilmektedir.
Burada hem erkek hem de kızların yapması gereken şey, eş seçiminde öncelikle ülke ve toplum gerçeklerini göz ardı etmemeleridir. Bunu yapmayanlar, birbirlerinden söz almış olsalar bile, evlendikten sonra hayal kırıklığı yaşayabiliyorlar.
Her iki cinsin evliliğe bakışı ve eşten beklentileri çoğu zaman farklıdır. Kadın, daha özgür bir evlilik hayatı isterken, erkek daha sınırlayıcı bir yaklaşım sergileyebilir.
Bekârlar, bu konuyu evliliğin başında mutlaka kesin sınırlarıyla bir karara bağlamak zorunda da değiller. Çünkü bazı şeyler evlilik hayatı içinde şekil alıyor, netleşiyor. Aslında burada biraz esnek olup, bir diğerinin duygusunu dikkate alarak sevgiye, saygıya yatırım yapılması evlilik hayatında daha iyi bir sonuç verir.
Eşinizi gönlünü kazanırsanız, size karşı daha toleranslı ve daha esnek olacaktır.
Kızların yeniliğe daha açık olması,
Erkeklerin ataerkil aile yapısına daha bağlı olması,
İslamın kadın anlayışının ata erkil değerlerle içiçe girmesi..
Daha liberal bir islam ve din anlayışının giderek yaygınlaşması,
Muhafazakar rol modellerin yaşamının, kapitalist yaşam biçimine çok yakın olması.
PROF.DR. SABRİ EYİGÜN
PROF.DR. SABRİ EYİGÜN
